Rzadko się zdarza, by książka polskiego historyka była
wydawana najpierw w wersji anglojęzycznej w USA, a dopiero później w naszym
języku. Do takich rzadkości należy praca Janusza Ciska „Przeciw bolszewikom.
Amerykańscy piloci w obronie Polski przed sowietami”. Zanim w Polsce wypuściło
ją na rynek Wydawnictwo Replika, ukazała się ona ponad 20 lat wcześniej w USA
jako „Kosciuszko, We Are Here!”. Jest ona pozycją, którą można zaliczyć do
kanonu dzieł poświęconych wojnie polsko-bolszewickiej. Opisuje ona bowiem
niezwykły epizod: walki grupy amerykańskich pilotów w obronie Polski przed
czerwoną nawałą. Autor drobiazgowo opisuje dzieje Eskadry Kościuszkowskiej, w
tym jej działania podczas wyprawy Kijowskiej, odwrotu z Ukrainy i obrony Lwowa.
Przede wszystkim stara się jednak rozwikłać zagadkę motywacji tych lotników. Co
sprawiło, że postanowili oni ryzykować życie dla odległego kraju, który ledwo
co wrócił na mapę? W grę na pewno nie wchodziły pieniądze i przywileje. Wojsko
Polskie słabo wówczas płaciło i nie mogło zapewnić pilotom żadnych szczególnych
luksusów. Cisek zwrócił więc uwagę na dużą ideowość amerykańskich ochotników.
Zgłaszając się do służby w Polsce przeciwko bolszewikom, oni autentycznie byli
przekonani, że bronią w ten sposób cywilizacji zachodniej przed barbarzyństwem.
Jeden z nich snuł wizję, w której zwycięzcy bolszewicy łączą siły z Niemcami i
Japończykami, by wspólnymi siłami dokonać w przyszłości inwazji na USA. Z
książki Ciska dowiemy się również, że w Eskadrze Kościuszkowskiej służyli nie
tylko Amerykanie, ale też Brytyjczycy oraz, że Józef Piłsudski wcale nie był
niechętnie nastawiony do pomysłu stworzenia ochotniczej cudzoziemskiej eskadry.
Obawiał się tylko, że zagranicznym ochotnikom może nie starczyć motywacji, by
walczyć bez dobrego żołdu.
Janusz Cisek
„Przeciw bolszewikom. Amerykańscy piloci w obronie Polski
przed sowietami”
Wydawnictwo Replika 2023
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz